Маълумотнома
дар бораи муносибатҳои дуҷониба миёни
Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Корея
• ҳамкориҳои сиёсӣ
Муносибатҳои дипломатӣ миёни Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Корея расман 27 апрели соли 1992 барқарор гашта, ташаккул ва рушди ҳамкориҳои дуҷониба бо ин кишвар яке аз самтҳои авалавиятноки сиёсати хориҷии давлати мо ба ҳисоб меравад.
Лозим ба ёдоварист, ки сатҳ ва раванди рушди муносибатҳои ду кишвари дӯстро сафарҳои Асосгузори сулҳу Ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Ҷумҳурии Корея дар моҳи майи соли 2005 ҷиҳати ширкат дар “Форуми 6-уми умумиҷаҳонии ислоҳоти ҳукумат” ва моҳи апрели соли 2015 барои иштирок дар “Форуми 7-уми ҷаҳонии Об”, асос бахшиданд.
15-17 июли 2019 бо даъвати Сарвазири Ҷумҳурии Тоҷикистон Қоҳир Расулзода, Сарвазири Ҷумҳурии Корея Ли Нак Ён ба Ҷумҳурии Тоҷикистон сафари расмӣ анҷом дод. Зимни он сафар, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Сарвазири Кореяро ба ҳузур пазируфтанд ва инчунин мулоқотҳои дуҷонибаи ӯ бо Сарвазири Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Раиси шаҳри Душанбе баргузор гардиданд.
Ҳамчунин сафари кории Муовини якуми Сарвазири Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Давлаталӣ Саид ба Ҷумҳурии Корея ҷиҳати ширкат дар Форуми байналмилалии “Kor-Asia Forum 2018”, ки аз 6 то 8 ноябри соли 2018 ва сафари Сарвазири Ҷумҳурии Корея Ли Нак Ён ба Ҷумҳурии Тоҷикистон аввали моҳи июли соли 2019 сурат гирифт, ки дар натиҷа тавофуқҳои лозима ба даст омаданд.
Аз 24 то 27 ноябри 2020 дар асоси даъвати Вазири корҳои хориҷии Ҷумҳурии Корея аввалин сафари расмии Вазири корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Кореяи Ҷанубӣ баргузор гардид.
Дар ҳошияи ин сафар, Вазири корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Форуми 13-уми ҳамкории Ҷумҳурии Корея бо кишварҳои Осиёи Мараказӣ иштирок ва суханронӣ намуд.
Дар чорчӯби сафари расмӣ ба Ҷумҳурии Корея мулоқоти вазирони корҳои хориҷии Тоҷикистону Корея баргузор гардид, ки ҷонибҳо пас аз баррасии масоили мубрами мавриди таваҷҷуҳи тарафайн, Барномаи ҳамкорӣ байни вазоратҳои корҳои хориҷии Тоҷикистону Ҷумҳурии Корея барои солҳои 2021-2023-ро имзо намуданд.
Намояндагии Сафорати Корея дар Душанбе расман 20 июни соли 2008 ифтитоҳ шуд. Сафири Фавқулода ва Мухтори Ҷумҳурии Корея дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҷаноби Квон Донг Сок мебошад.
Моҳи апрели соли 2015 Сафорати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Сеул расман ифтитоҳ гардид.
Сафири Фавқулода ва Мухтори Ҷумҳурии Тоҷикистон Киром Салоҳиддин Амриддинзода (аз 31 майи соли 2023) 17 октябри соли 2023 ба Президенти Ҷумҳурии Корея Юн Сок Ёл эътимоднома супорид.
Миёни ду кишвар моҳи апрели соли 2015 “Ёддошти тафоҳум оид ба ҳамкорӣ байни Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Корея” ба имзо расонида шудааст, ки дар асоси он соли 2016 аввалин Машваратҳои сиёсӣ байни вазоратҳои корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Корея баргузор гашт.
• ҳамкориҳои байнипарлумонӣ
Дар байни ду кишвар гурӯҳҳои дӯстии парлумонӣ амал мекунанд.
Дар таърихи 12-14 майи соли 2013 ҳафт нафар аъзоёни Ассамблеяи миллии Ҷумҳурии Корея бо роҳбарии ҷаноби Ким Тен Ён ба Ҷумҳурии Тоҷикистон ташриф оварданд.
Инчунин аз 23 то 25 сентябри соли 2018 сафари гурӯҳи дӯстии байнипарлумонии кореягӣ сурат гирифт. Зимни ин сафар мулоқоти ҳайати кореягӣ бо Раиси Маҷлиси намояндагон ва Муовини Сарвазири Ҷумҳурии Тоҷикистон баргузор гардид.
Аз 31 март то 1 апрели соли 2021 сафари расмии Раиси Маҷлиси Миллии Ҷумҳурии Корея, Пак Бён Сок ба Ҷумҳурии Тоҷикистон сурат гирифт.
1 апрели соли 2021 мулоқоти Раиси Маҷлиси Миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе, муҳтарам Рустами Эмомалӣ бо Раиси Маҷлиси Миллии Ҷумҳурии Корея, Пак Бён Сок баргузор гардид. Дар мулоқот ҷонибҳо аз раванди мусбати рушди муносибатҳои дӯстона ва ҳамкориҳои мутақобилан судманд миёни Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Корея, инчунин сатҳи нави робитаҳои байнипарлумонӣ изҳори қаноатмандӣ намуданд.
Ҳамзамон 1 апрели соли 2021 Асосгузори сулҳу Ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон Раиси Парламенти Ҷумҳурии Корея, Пак Бён Сокро ба ҳузур пазируфтанд.
19 сентябри соли 2023 Нишасти раисони парлумони кишварҳои Осиёи Марказӣ ва Корея дар шаҳри Сеул баргузор гардид. Дар чорабинии мазкур ҳайати кишвар таҳти роҳбарии Раиси Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Маҳмадтоир Зокирзода иштирок намуданд. Дар ҳошияи чорабинии мазкур мулоқоти Раиси Маҷлиси намояндагон бо Раиси Парлумони Корея Ким Ҷин-Пхё доир гардид. Зимни мулоқот атрофи масоили ҳамкориҳои дуҷонибаи байнипарлумонӣ ва бисёрҷониба бо Корея табодули афкор сурат гирифт.
• ҳамкориҳои иқтисодӣ
Комиссияи муштарак оид ба ҳамкориҳои иқтисодӣ, илмӣ ва техники Тоҷикистону Корея то соли ҳанӯз 5 ҷаласа доир намудааст: апрели соли 2017 дар Сеул, 5 октябри соли 2018 дар Душанбе, 24-26 июни 2019 дар Сеул, 18 октябри 2021 дар Душанбе ва 21 октябри 2022 дар Сеул.
Ҳоло дар қаламрави Тоҷикистон 24 корхонаи кореягӣ фаъолият доранд. Гардиши савдои хориҷии Тоҷикистону Корея дар соли 2022 54 млн доллари ИМАро ташкил дод.
Қайд кардан ба маврид аст, ки дар се соли ахир се анҷумани соҳибкорони Тоҷикистону Корея доир гардид. Ҳамоиши навбатии соҳибкорон рӯзҳои 19-20 июни соли 2023 дар шаҳри Душанбе баргузор шуд.
• ҳамкориҳо дар соҳаи муҳоҷирати меҳнатӣ
Тоҷикистон ҳанӯз бори аввал соли 2012 лоиҳаи Созишнома дар бораи ҳамкорӣ дар соҳаи муҳоҷирати меҳнатӣ ва ҳифзи иҷтимоии муҳоҷирони меҳнатӣ ва бори дуюм бошад моҳи октябри соли 2016 лоиҳаи Созишнома оид ба интиқоли қувваи корӣ ба Ҷумҳурии Кореяро барои имзо ба ҷониби кореягӣ ирсол намуда буд. Дар ибтидои соли 2017 Ҷумҳурии Корея бар ивази имзои санадҳои пешниҳодкардаи ҷониби мо ҷиҳати ҷудо намудани квотаҳои қувваи корӣ аз рӯи барномаи EPS (Employment Permit System) барои шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳавасмандӣ зоҳир намуд.
Ҳайати Вазорати шуғли аҳолӣ ва меҳнати Ҷумҳурии Корея рӯзҳои 16-18 майи соли 2023 ба Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мақсади омӯзиши имконият ва инфрасохтори лозимаи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷиҳати омодасозӣ ва сафарбар намудани муҳоҷирони меҳнатӣ ба Корея дар асоси системаи иҷозати кор (Employment Permit System, EPS) сафар намуда, бо роҳбарияти Вазорати меҳнат, муҳоҷират ва шуғли аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон мулоқот анҷом доданд.
• ҳамкориҳо тавассути Агентии Корея оид ба ҳамкориҳои байналмилалӣ (KOICA)
Ҳамкории хуби сохторҳои давлатии Тоҷикистон бо KOICA дар самти барномаҳои рушди захираҳои инсонӣ, ҳамкории техникӣ ва интиқоли технология ба таври назаррас ба роҳ монда шудааст.
Ин ҳамкориҳо байни ду кишвар намунаи хуби натанҳо босамари рӯз-ба-рӯз афзояндаи дӯстӣ миёни Тоҷикистону Корея, балки дар сатҳи дуҷониба ва минтақавӣ низ ба шумор мераванд.
Дафтари KOICA аз 21 феврали соли 2022 дар ш.Душанбе расман фаъолияти хешро оғоз намуд. Кӯмакҳои грантии KOICA ба Тоҷикистон дар давоми солҳои 1993-2020 ба 11,1 миллион доллари амрикоӣ баробар мебошад.
• Форуми ҳамкории Осиёи Марказӣ бо Ҷумҳурии Корея
Тоҷикистону Корея дар чаҳорчӯби Форуми ҳамкории Ҷумҳурии Корея бо кишварҳои Осиёи Марказӣ низ ҳамкории судмандро ба роҳ мондаанд.
30 ноябри соли 2021 дар ш.Душанбе нишасти 14-уми вазирони корҳои хориҷии Форуми ҳамкории Осиёи Марказӣ ва Ҷумҳурии Корея баргузор гардид. Дар чорабинии мазкур вазирони корҳои хориҷии кишварҳои ОМ ва Ҷумҳурии Корея иштирок намуданд. Иловатан, дар асоси пешниҳоди ҷониби тоҷикистонӣ тавассути Шӯрои тиҷоратии Котиботи Форум, аввалин Бизнес-форуми тиҷоратии абзори 5+1 доир гардид.
25 октябри соли 2022 ҳайати Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳти роҳбарии вазири корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Сироҷиддин Муҳриддин дар 15-умин нишасти вазирони корҳои хориҷии Форуми ҳамкории “Осиёи Марказӣ-Ҷумҳурии Корея” дар Пусан иштирок намуд.